Keywords
How to Cite
Abstract
Ushbu maqolada Sharq uyg‘onish davrining buyuk allomasi - Abu Rayhon Beruniyning “Qonuni Mas’udiy”
asaridagi ilmiy tamoyillar zamonaviy muhandislik grafikasi nuqtayi nazaridan tahlil qilingan. Tadqiqotning asosiy maqsadi - Beruniy tomonidan ishlab chiqilgan astronomik va geodezik qonuniyatlarning
hozirgi grafik modellashtirish, fazoviy tasavvur va loyihalash texnologiyalaridagi o‘rnini aniqlashdan iborat. Ish davomida “Qonuni Mas’udiy”da keltirilgan burchak o‘lchash, masofa aniqlash, Yer shaklini
hisoblash va osmon jismlarining joylashuvini tasvirlash usullari zamonaviy muhandislik grafikasi dasturlari (AutoCAD, Civil 3D, Blender) yordamida modellashtirildi. Natijalarda Beruniy tomonidan ishlab
chiqilgan geometrik aniqlik, fazoviy tafakkur va o‘lchov tizimlari bugungi raqamli loyihalashning ilmiy
asoslaridan biri ekani isbotlandi. Tadqiqotda Beruniy merosining geometriya, astronomiya va muhandislik
grafikasiga qo‘shgan hissasi yoritilib, uni 3D modellashtirish, parametrik dizayn va raqamli ta’lim jarayonlariga integratsiya qilish bo‘yicha takliflar ishlab chiqildi. Beruniy yaratgan ilmiy qonuniyatlar - o‘lchov
aniqligi, fazoviy fikrlash va chizmaviy madaniyat - bugungi muhandislik tafakkurining nazariy poydevorini tashkil etadi. “Qonuni Mas’udiy” asarini zamonaviy texnik tafakkur bilan uyg‘unlashtirish esa tarixiy merosni yangi avlod uchun qayta jonlantirishga xizmat qiladi
References
1. Mirziyoyev Sh. M. Yangi O‘zbekiston
strategiyasi. - Toshkent: “O‘zbekiston”
nashriyoti, 2021. - 18-bet.
2. Beruniy A. R. Hindiston. (Tarj. A. Rasulov,
G‘. Jalolov, Yu. Hakimjonov). - Toshkent: Fan,
1965.
3. Beruniy A. R. Qonuni Mas’udiy. 1-qism. (Tarj. A.
Rasulev). - Toshkent: Fan, 1973.
4. Krachkovskiy I. Yu. Izbrannыe sochineniya. -
Tom 4. - Moskva: Nauka, 1957. - 34-bet.
5. Abduhalimov B. Abu Rayhon Beruniy Buyuk
allomalarimiz. - Toshkent: Toshkent Islom
universiteti, 2002. - 44-bet.
6. Sharq Renessansi davrida ilm-fan va
madaniyat rivoji Oriental Renaissance:
Innovative, educational, natural and social
sciences. - 567-bet.
7. Bertels D. Predislovie // Mets Adam.
Musul’manskiy Renessans. - Moskva: Nauka,
1973. - 8-bet.
8. Abduhalimov B. A. “Bayt al-hikma” va
O‘rta Osiyo olimlarining Bag‘doddagi ilmiy
faoliyati (IX–XI asrlarda aniq va tabiiy fanlar).
- Toshkent: Toshkent Islom universiteti
nashriyot-matbaa birlashmasi, 2004.
9. Sadykov X. U. Beruniy i ego raboty po
astronomii i matematicheskoy geografii. -
Moskva: AN SSSR, 1953. - 77-bet.
10. Sirajdinov S. X., Matvievskaya G. P., Ahmadov
A. Matematika i astronomiya v rabotax Abu
Rayxana Beruni. - Toshkent: Fan, 1973. - 44-
bet.
11. Sadykov X. U. Beruniy i ego raboty po
astronomii i matematicheskoy geografii. -
Moskva: AN SSSR, 1953. - 46-bet.
12. Beruniy A. R. Kartografiya. - Toshkent: Fan,
1973. - 257-bet.
13. Sharq olimlari va mutafakkirlarining tarixiy
merosi, uning zamonaviy sivilizatsiyadagi
o‘rni va ahamiyati. - Xalqaro konferensiya
materiallari. – Samarqand–Toshkent:
O‘zbekiston, 2014. - 47-bet.
14. Beruniy A. R. Hindiston. (Tarj. A. Rasulov,
G‘. Jalolov, Yu. Hakimjonov). - Toshkent: Fan,
1965.
15. Beruniy A. R. Qonuni Mas’udiy. 1-qism. (Tarj. A.
Rasulev). - Toshkent: Fan, 1973.
16. Abu Rayhon Beruniy. “Qonuni Ma’sudiy”-
Uylarni ekvalizatsiyalashda qo‘llaniladigan
mashhur yo‘l. - Toshkent: “O‘zbekiston”,
2022. - 13 57-bet.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.